Ehrimen Ehremen Angra Menyu-Zerdüşt İblisi

 

 
 
Ehrimen: ( Ehremen – Angra Menyu- Zerdüşt İblisi)
Zerdüştlük M. Önceki yüzyıllarda ortaya çıkan bir dindir. Zerdüştlere Mecusiler de denmiştir. Zerdüşt, MÖ. (  628-551) yılları arasında yaşamış iyilik tanrısı Ahuramazda’nın kendisine görüldüğünü söyleyerek Vohu Manah isimli bir melekle kendisine vahiy indirildiğini ve  Hürmüz’ün kendisine hakikati yayma görevini verdiğini söyleyerek  eski İran dinini yeniden biçimlendirmeye çalışmış ve bu dini yaymıştır. Bu dinin kutsal  kitabına  “Avesta” adı verilir. Bu dine inanlara Mazdekiler  ve bu dine ise “Mazdeizm” adı da verilir. ( BKZ : Mezdek Mezdekiye Mazdek Nedir ( Marksizm’in ilk Tohumları ))
 
Ahura Mazda ( Hürmüz) , göklerin, yerin, maddî ve manevî dünyaların yaratıcısıdır. Karanlık ve aydınlığın kaynağı, adaletin yaratıcısı, doğanın ve ahlakî düzeninin kurucusu ve tüm dünyaların hâkimi olan en büyük tanrıdır.  ( BKZ  Müşteri ( Bircis- Erendiz - Hürmüz) Zeus ve Jüpiter Alakası  ) Hürmüz, Ehrimen ile savaşa girmiş güzel bir dünya yaratmıştır. Fakat Ehrimen hapsolduğu çukurdan çıkınca Hürmüz’ün yarattığı dünyaya karşıt bir dünya yaratıp Hürmüz’le savaşa başlar. Ehrimen, Hürmüz’ün dünyasına saldırarak kötülüğü yaymaya başlar.Ehrimen  ateşe tapan Farisilerin  ( Zerdüştlük) inançlarındaki Kötülük tanrısıdır. “Angra Menyu” [1]adıyla da anılan  Ehrimen, Hint mitolojilerinde  tanrıya karşı savaşan büyük güçleri olan şeytanın Zerdüşt dinine geçmiş halidir.
 

Farisiler  Ehrimenden “Ganag Menog”  ortadan kaldıran ve yok eden adıyla anmışlar, Ehrimeni;  devler, cadılar ve perilerin önderi olarak kabul etmişlerdir.[2] Ateşi kutsal saydıkları  için Mecusi olarak da ifade edilen Zerdüştlere göre Ehrimen  kötülük bela ve karanlıklardan gelen bir zulum tanrısıdır.  Ehrimen’e yardım eden bir altı grupta toplanan birçok karanlık güç vardır. Bunlar “devler “ büyük  şeytanlar, “yalan” “hırs”, Dahhak ve “küçük şeytanlar”dır.

 

Zerdüştler  iki tanrının olduğunu tasarlamışlar,  tanrının birinin iyilik ve güzellik tanrısı olan aydınlıklarda yaşayan  Ahura Mazda ( Hürmüz ) diğerinin ise karanlıklarda yaşayan, ateşin kötülüğün, belanın  ve zulmün tanrısı olan Ehrimen’in olduğuna inanmışlardır. Ehrimen kötülüğün ve karanlığın kaynağıdır.

 

Mecusilerin inançlarına göre Karanlıkların tanrısı Ehrimen sürekli olarak  aydınlıkların tanrısı Hürmüz  Ahura Mazda ile bir çekişme içindedir. Dünyadaki  bütün hayır ve şer işler bu tanrılardan gelmektedir. Ahuramazda ile Ahriman evrenin oluştuğundan beridir. İyiliğin ve kötülüğün tarafları olarak  ebedi bir savaşa girmişlerdir.  Her şeyin zıddı ile var olduğuna inanan Zerdüştlere göre bu ebedi savaşın galibi kötülüklerin tanrısı olan Hürmüz olacaktır. Ahura Mazda ile Ehrimen on iki bin yıl boyunca savaş halindedirler. Bu mücadelenin sonunda Ehrimen’in yenilecek ve en sonunda kıyamet kopacaktır.

 

Zerdüştler Ahriman’a da taparlar çünkü Ahriman olmasaydı  Hürmüz  de olmayacaktır.  Kötülük olmasaydı iyilik olmazdı diye düşünen  Zerdüştler, Ahuramazda’ya duydukları saygı kadar Ahriman’a da saygı duymuşlardır. ( BKZ Metinlere Göre Tanrı Hürmüz - Ahura Mazda

 

Filibeli Ahmed Hilmi’nin yazdığı Amak’ı Hayal ‘de Ehrimen insanlara şöyle seslenir:  " Ey insanoğulları! Gözünüzü açınız… Gülünüz, eğleniniz, zevk edininiz, yiyiniz, içiniz. Dünyada yalnız iki istek, iki amaç vardır, kalanı yalandır. Bunun birisi kibir, diğeri şehvettir. Bu iki amaca yönlendiren benliktir. Bu iki isteği elde etmeye çalışınız. Nefsinizi her şeye tercih ediniz. En küçük bir zevkiniz için binlerce insan telef olsa da önemsemeyiniz. Kendi yaratılışınızın gereği budur.”

 

Divan şairleri Ehrimen’i benzer tasavvurlara ifade etmişler,  onu şeytan olarak kabul edip bazen de Hz. Süleyman’ın yüzüğünü çalan ifrit olarak da düşünmüşlerdir. Ehrimen şeytanın sahip  olduğu özelliklere ve kötülüklere haiz bir iblis olarak  tasavvur edilmiştir. 

 

Bin yılın Ehrimen’in mev’ıza-i ı marifeti
Kâbil-i din kılur nail-i iman eyler.                         Fuzuli

 

Mest olup uyurken öpmüş  la’li cananı rakip
Ehremenler hatemi almış Süleyman bî haber.        Baki

 

Olmağa razı idim hem hilkat-i div –i rakip

Olmaz ama neyleyim  ins Ehrimenle  tev’ eman       Hakkı Bey [3]

 

Görün agyarı yârun işiğinde
Peri olmaz imiş âh ehrimensüz                Muhibbi

 

Nazar uşşâka kılmazsun rakib-i rû-siyeh hâsun
Peri-rûsın senün yanunda yokdur Ehrimenden yeg           Muhibbi[4]

 

Süleymân’um gören aydur rakîbi âsitânuñda
Bu dergâha yaraşmaz dîv-sûret Ehrimen’sin sen       Ravzi Hayatı ve Edebi Yönü ( Edincik- 16. Yy )

 

İran Esatirleri İle İgili Konular ve Linlerimiz 

 

KAYNAKÇA

  •  
  • [1] Elmas Şahin, KLASİK ŞİİRDE MİTOLOJİNİN YERİ, AKADEMİK BAKIŞ DERGİSİ Sayı: 38 Eylül – Ekim 2013 Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi
  • [2] PROF. DR. NİMET YILDIRIM,Ehrimen, https://nyildirim.wordpress.com/2008/02/21/ehrimen
  • [3] A. Talat Onay, Edebiyatımızda Mazmunlar, MEB, Ank. 1996- s. 203
  • [4] Elmas Şahin, KLASİK ŞİİRDE MİTOLOJİNİN YERİ, AKADEMİK BAKIŞ DERGİSİ Sayı: 38 Eylül – Ekim 2013 Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi





Şahamettin KuzucularAdmin / Erkek / 1/20/2016

  


  • Hakkımda

    •  

    Şahamettin KUZUCULAR 1961’de Sivas’ta doğmuş, ilk, orta ve liseyi burada tamamlamıştır. Yükseköğrenimimi Ankara DTCF 1985 yılında tamamlayan yazar 1987 yılında Bilecik ve İzmir’de askerlik hizmetini yaptıktan sonra öğretmenliğe başlamış; Kars, Sivas ve Hatay’da Edebiyat Öğretmenliği görevinde bulunmuştur.

     

    Sivas’taki öğretmenlik yaparken “ Eşref Bey Hikâyesi Üzerinde Mukayeseli Bir Araştırma “ adlı tezi ile yüksek lisansını yapan yazar; 2007 ve 2008 yılları arasında Özleşim şiir veznini, Özleşim şiir sistemini ve Özleşim şiir sanatı anlayışını geliştirir. Böylece bir şiirde aruz ve hece ölçüsünü de birleştirebilen; Türk şiirinde farklı bir şiir vezni geliştirebilen ilk şair olma unvanını elde etmiştir.

     

    2009 yılından itibaren Edebiyat ve Sanat Akademisini oluşturan yazar,  ülkemizin en ciddi Edebiyat, Geleneksel Türk Sanatları ve Güzel sanatlar kaynak sitesini meydana getirmeyi başarmıştır. Kısa adı Edebiyat ve Sanat Akademisi.com olan bu kaynak ve paylaşım sitesi alanında Google’ının otorite kabul ettiği sitelerin başındadır.

     

    Edebiiayt ve Sanat Akadisi.com ( Esa ‘da ) Divan, halk ve son dönem Türk Edebiyatı ve şiir sanatına dair binlerce makalesi olan yazarın divan şairleri, halk ozanları ve günümüz edipleri hakkında çok sayıda biyografi de hazırlamıştır. Bunların dışında şiir sanatı, edebiyat,  edebiyat terimleri mazmunları, edebi bilgiler konusunda yüzlerce inceleme ve makalesi bulunmaktadır.

     

     “Özleşim” Kitabı 2008 de, “Dörtyol, Hatay Çukurova Tarihi ve Türkmenleri” adlı kitabı 2012 yılında basılmış, II. Baskısı 2018 yılında “Çukurova Gavurdağı Tarihi ve Türkmenleri “ adıyla yeniden yayımlanmıştır. “ Eşref Bey İl Zühre Han ( Metin- Tenkit- İnceleme) ” 2018, Akıl Fikir Yayınları kanalıyla basılmıştır. “Alaçıktan Gökdelene” adlı romanı ise Akademisyen yayınları tarafından 2018 yılında gün yüzü görmüştür.

    2107 yılında Batman Valiliği ve Edebiyat Sanat Akademisi tarafından düzenlen kardeşlik konulu şiir yarışmasının kitabı olan” Kardeşlik Şiirleri “ antolojisini hazırlamış,  Edebiyat ve Sanat Akademisinin Dörtyol’da ilk kurşun konulu şiir yarışmasının antolojisi olan “İlk Kurşun “adlı seçkiler kitabı 2018 yılında Akademisyen Yayınları tarafından basılmıştır. Ahilik, Kalenderilik ve Osmanlının esnaf teşkilatının çöküşünü anlattığı Ahi Baba Çıkmazları adlı romanı Akıl Fikir Yayınları tarafından basılmıştır. Kasım 2021

     

    2017 yılında kurulan ve halen Edebiyat Sanat ve Sanatçıları Derneği’nin başkanı olan şair, çok sayıda şiir organizasyonları ve etkinlikleri de gerçekleştirmiş olup,  yurt içinde ve Azerbaycan’daki sempozyumlarda bildiriler sunmuştur. Azerbaycan Milli İlimler Akademisi ile İki Devlet Tek Millet konulu  bir şiir yarışması ve etkinlik de düzenlemiştir. 

     

    Halen Hatay Dörtyol’da yaşayan şairin basıma hazır çok sayıda kitabı bulunmaktadır.