GAOZ HAN DESTANI ve ÖZETİ ( Kırgız Destanı ) Dr. Doğan Kaya

 
GAOZ HAN  DESTANI  ve  ÖZETİ ( Kırgız Destanı )  Dr. Doğan Kaya
Dr. Doğan Kaya
 
Manzum olup 3424 dizedir. Kahramanlığın öp planda olduğu hikâye masalımsı özellikleriyle dikkat çeker.
Türkiye’de yayımı ilk defa 2012 yılında, Zekeriya Karadavut tarafından gerçekleştirilmiştir. Karadavut’un çalışması Suale Egimbaeva’nın eserine dayanmaktadır.
Destanın özeti şöyledir:
Gaoz ile Kör Uulu 40 er ile ava gider. Gaoz Han gördüğü kuşu avlamak ister, fakat kuş uçar, Gaoz peşinden gider. 5 gün kadar kovalar, o sırada bir adamla, yanında güzeller güzeli bir kız görür. Bu kız Peri ülkesinde Akmar Padişahı’nın kızıdır. Gaoz, kıza âşık olur. Ancak kız, babasının kendisini insanoğluna vermeyeceğini söyler ve bir ak kuğu olur, uçar, gider. Gaoz, onu aramaya koyulur. Bir köye gider ve rastladığı evde bir hasta ölmek üzeredir ve etrafında 150 kız bulunur. Gaoz’u gören kızlar, ona hayran kalırlar. Orası Ernazar’ın ülkesidir. Ernazar’ın kadeşi Gaoz’a âşık olur. Padişah Ernazar ortada görünmez ve onun Kökki adındaki Kızılbaş hanının güzeller güzeli Cıldız Han adında bir kızı vardır. Bu kız rüyasında evleneceği kişinin at yarıştırıp kendisini aldığını görür. Han, yarışı kim kazanırsa kızını ona vereceğini söyler. Bunun üzerine yarış yapılır ve ülkede herkes yarış meydanına gider.
Gaoz’un aklına peri kızı gelmez, Cıldız Han’ı almak için yola koyulur. Gaoz tanınmamak için kılık değiştirir. Yarışta Gaoz, Ernazar’a kendini tanıtır, dost olurlar. Yarışı Gaoz kazanır, Cıldız Han ile evlenir.
Birgün Gaoz’un aklına peri kızı gelir, onu aklından çıkaramaz. Bunu Cıldız Han’a anlatır. Cıldız Han, peri kızının her hafta yanına geldiğini söyler. Bir plan yaparlar. Gaoz sandığın içine saklanır. Peri kızı gelir. Bunlar yüzyüze gelirler ve evlenirler.
Birgün peri kızı yurduna döner. Gitmeden önce bir saç telini Gaoz’a verir ve onu tutuşturup ateşe atınca hemen geleceğini söyleyip gider.
Bu arada 40 cariyenin içinden bir kız da Gaoz’a âşık olur. Gaoz bu kızı kovar. Bunun üzerine kız, Cıldız Ay’ın babasına, kızının bir insanla evlendiğini söyler. Bunu duyan Cıldız Ay, Gaoz’a savaş açar. Gaoz, Cıldız Ay’ı da alır ve kaçar. Ardından gelen düşmanla savaşır, yaralanır. Gaoz’un atı bu duruma üzülür, gözünden yaş döker.
Ernazar, rüyasında dostunu kanlar içinde görür. Bunun üzerine 100 yiğitle yola koyulur. Düşmanla savaşır. Cıldız ile Ernazar, peri kızının saçını yakıp ateşe atarlar. 40 kızla birlikte gökten altın taht ile iner. Ala Too taşlarını periler başlarına vurunca düşman askerleri yok olur. Perilerden tabip olanlar Gaoz’u iyileştirir. Ernazar, 40 gün düğün yapar. Kardeşi Zeynepkülü de Gaoz’a verir. Gaoz, babasının yanına gitmek ister. Ernazar da halkını toplar Kör Uulu’nun yaşadığı yere giderler. 7 yıl sonra oğlunu gören babası sevinir, büyük bir düğün yapar.
Dr. Doğan Kaya
Dr. Doğan KAYA, KIRGIZ DESTANLARI, SALKIMSÖĞÜT Yayınları: I. Baskı Ankara 2015
 
 





EsaAdmin / Erkek / 8/24/2016