“Çine ilçesi Aydın iline bağlıdır. Büyük Menderes Havzasının güneyinde Çine Çayının suladığı, yeşil alanlara bakan Madran Dağı’nın güneybatı eteklerinde kurulmuştur. Çine antik Kayra ve Ionia bölgelerini birbirine bağlayan geçit üzerinde olması nedeni ile Aydın’ın eski ve önemli yerleşim yerlerinden biridir.”

Yerleşim, eski Çine İlçesi'nin yaklaşık 7 km. güneydoğusundaki dağlık bölgededir. Buraya Ovacık  köyünün yolu sayesinde ulaşılabilir.  En kolay ulaşım yolu eski İnce kemer köprüsüne kadar yeni Çine anayolunu kullanıp, buradan yukarıya doğru yürümek şeklindedir.   Çine çayından (MARSYAS Çayı) karşıya geçmek için biraz uzaktaki köprüyü kullanarak veya Çine’ye daha yakın bir noktadan dereden atlayarak geçmek de mümkündür.

İster köprüden isterseniz dereden atlayarak geçip bir saatlik yol süren tepeleri tırmanınca karşınıza antik şehrin ilk belirtisi olan işaretler çıkacaktır. Kuzeye doğru süren bir saatlik tırmanıştan sonra yazın kuruyan, fakat kışın güneye akarak Çine çayına (MARSYAS Çayı)  karışan bir dere yatağının her iki yanında üzerinde yaklaşık bir metre Yüksekliğinde Helenistik dönem harfleriyle GERGA  yazılı bir kaya sizi karşılar.

Prof. Bilge Umar, Gerga’nın doruk yeri anlamında bir sözcük olduğunu belirtir. Hellen dilinde köy anlamına gelen Gerga aynı zamanda mitolojide ismi geçen bir kahramandır.[1]

Kuzeydoğuya doğru daha yükseğe çıkıldığında,  antik şehir merkezine ulaşmış olursunuz.
Burası Karia kentleri tarzındaki kavisli bir teras duvarıyla birlikte payandalarla desteklenmiş bir yapı ve etrafındaki diğer şehir kalıntılarıdır.

Gerga antik kenti büyük bir şehir kalıntısı özelliği göstermemektedir.  “fakat kalıntıları öyle dikkat çekici ve alışılmadıktır ki, bana göre daha büyüleyici bir yer yoktur. Gözler ilk önce çatısıyla beraber mükemmel bir şekilde korunmuş yapıya takılır. Bu hiç şüphesiz bir tapınaktır. Çatı, ahşap taklidinde taş kirişler ve yassı taşlardan inşa edilmiştir, KAPININ ÜZERİNDEKİ ALINLIKTA "GERGAS" YAZMAKTADIR. Kaynak: ESKİÇAĞDA MENDERESİN ÖTESİ (KARİA) George BEAN -Çeviren: Pınar KURTOĞLU -ARION YAY.” [2]

Karia kentlerinden biri olan Gerga bir köyden büyük olmayan bir yerleşim yeridir. “Gerga”  yazıtı ile işaretlenen yerleşme, çevreye dağılmış pek çok yapı taşı, heykel, heykel kaidesi, anıt, mezar, tapınak ve duvar kalıntıları ile doludur. Tipik Karya sanatının arkaik özelliklerini gösteren bu kalıntılar arasında en ilgi çekenleri, kaidelerinden koparak düşmüş olan dev boyutlu insan heykellerine ait parçalar ve üzerinde “Gerga” yazılı cepheleri açık kayadan yapılmış küçük yapılardır. - [3]

 Pek çoğu yıkılmış olan kalıntılardan bazı  yapılar hala ayakta ve oldukça iyi durumda bulunmaktadır.  “1889 yılında Gerga’yı gezen Fransız bilgin G.Gousin, büyük heykellerden birinin ayakta olduğunu yazar.”[4] Çok yakın döneme kadar bazı heykellerin ayakta duruyor olması çok ilginçtir.  Bilim adamlarına göre Gerga kenti ilk önce bir tapınma alanı ve önemli tapınağın olduğu bir yerdir. Önceleri bir tapınma alanı olarak rağbet görmüş daha sonra Karya’lıların yerleşim yerlerinden birisi haline gelmiştir. Yani Gerga büyük olasılıkla bir tanrıya ait mabet çevresinde kurulmuş sonradan Kentleşmiş kutsal bir tapınma alanıdır.

Günümüzde de ne zaman kurulduğu kesinleşemeyen Gerga’nın sur duvarları, mabetten arta kalmış mimari parçalar, heykel kaideleri ve parçaları üzerinde detaylı incelemeler yapılmamıştır.  Burada yapılan yüzey araştırmaları bu kalıntıların Karia bölgesinde karşılaşılanlardan çok daha farklı özellikler sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Bu kalıntılar Gerga’nın diğer Karia kentlerinden farklı bir özelliği olduğunu göstermektedir.

İnsan boyunu aşan heykeller benzerlerinden daha farklı biçimde bezenmiştir.  Bazı yapıların kayalara oyularak yapılmış oluşu da Gerga’nın farklı bir yerleşim yeri ve kültürü olduğunu belirler.

Kentte olan kalıntılar daha çok teras duvarlarına dayanacak biçimdedir.   Yapılar 200 m. uzunluğunda, 15-20 m. genişliğindeki bir düzlükte yer almaktadır. Bu düzlüğün tam ortasındaki yapının bir  mabet olduğu tahmin edilmektedir

Bunun 20 m. ilerisindeki iki yazıtta Hellen diliyle Gergas ismi okunabilmektedir. Burada bulunan kırık bir heykel parçası da Gergas’a ait olduğu düşünülmektedir.

 Buradaki yapılarda görülen mimari özellikler oldukça kabadır.  Klasik Hellen ve Roma sanatının incelikleri buradaki eserlerde görülemez.

Arkeologlar bu durumu “ Gergalılarda antik dünyadan etki almayarak kendi gelenekleriyle kaba bir işçilikle eserlerini yapmışlardır. Muhtemelen burası çok eskilere gitmeyen bir Roma devri kasabasıdır.” Şeklinde yorumlarlar. [5]

“GERGA kendine özgülüğü basit gibi görünen ama olağanüstü mimari çözümlemeleri ile çok ilginç bir antik yerleşim... Çevresindeki Çine çayı (Marsyas) vadisi çevresindeki ALİNDA, ALABANDA, AMYZON,THASTHARA ve aşağıdaki HYLLARİMA'nın biraz gerisinde kalan ulaşılması zor ama çok sürprizlerle karşılaştığımız GERGA ve çevresi daha ciddi korunmalı, kendi insanımıza ve dünyaya tanıtılmalıdır”[6]

 



KAYNAKÇA

---

• [1] https://www.uludagsozluk.com/k/gerga-antik-kenti/
• [2]Erkmen Senan, Gerga Antik Kenti/Aydın, Çine,  https://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=30383
• [3] https://www.mugladost.org/index.php?option=com_content&view=article&id=126
• [4] https://www.mugladost.org/index.php?option=com_content&view=article&id=126
• [5] https://www.uludagsozluk.com/k/gerga-antik-kenti/
• [6] Erkmen Senan, Gerga Antik Kenti/Aydın, Çine,  https://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=30383

lgili Sayfalar

• Ani Kenti'ni Gezelim
• Serhat Kars'ı Gezelim mi?
• Kars'ın Güzel Köşeleri
• Kız Kalesi ve Korykos
• SELEUCIA PİERİA - SAMANDAĞ
• Türkiyedeki Başlıca Antik Kentler ve Yerleri
• Alabanda Antik Kenti, Aydın- Çine
• ADADA ANTİK KENTİ- ISPARTA, SÜTÇÜLER
• Ainos (Enez) Antik Kenti i
• Adramytteion- Edremit-Antik Kenti
• Aizanoi Antik Kenti, Kütahya - Çavdarhisar
• ALİNDA ANTİK KENTİ - AYDIN- ÇİNE
• Afrodisias- Aydın
• Amyzon ( Aydın) Antik Kenti
• Antiocheia Kenti- Isparta, Yalvaç
• ANTİPELOS VE NİSA ANTİK KENTLERİ ( Kaş)
• Apollonia Kenti- Kaş, Kılınçlar Köyü
• Aperlai Antik Kenti, Kaş ve Kekova
  ARIASSOS ANTİK KENTİ ANTALYA
• Belkıs/Zeugma'nın Tarihçesi , Konumu ve Doğası
• Cadyanda Antik Şehri- Üzümlü- Fethiye
• Çatal Höyük- Konya
• Didyma, Didim ve Apollon Tapınağı

Edebiyat Dil bilim, Kültür, Folklor, Geleneksel ve Güzel Sanatlarla ilgili, Tez, yazı, İnceleme, ve Araştırmalarınız bize başvurarak bu sitede Paylaşabilirsiniz.

 BAŞVURU İÇİN : ESA, İLETİŞİM  veya [email protected]